Hành vi vi phạm hành chính về khai sai dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp

Để đạt được mục đích thu và quản lý thuế hiệu quả, pháp luật quy định người nộp thuế phải khai chính xác, trung thực, đầy đủ các nội dung trong tờ khai thuế theo mẫu do Bộ trưởng Bộ Tài chính quy định và nộp đủ các chứng từ, tài liệu quy định trong hồ sơ khai thuế với cơ quan quản lý thuế. Bên cạnh đó, Luật Quản lý thuế năm 2019 còn quy định việc khai thuế và nộp hồ sơ khai thuế phải được thực hiện trong thời hạn nhất định.

Theo đó, kê khai thuế là việc người nộp thuế trình bày cho cơ quan thuế các số liệu, hồ sơ liên quan tới nghĩa vụ thuế của mình. Như vậy, khai thuế là việc người nộp thuế lập tờ khai theo mẫu, trình bày các số liệu, hồ sơ liên quan đến nghĩa vụ thuế của mình và nộp cho cơ quan quản lý thuế đúng thời hạn theo quy định của pháp luật thuế.

Từ đây, có thể hiểu, khai sai dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp là việc người nộp thuế kê khai không chính xác, không trung thực các số liệu, hồ sơ liên quan đến nghĩa vụ thuế làm thiếu số tiền thuế phải nộp trên hồ sơ khai thuế đã nộp cho cơ quan quản lý thuế. Hành vi khai sai dẫn đến thiếu số tiền thuế có thể bị xử phạt vi phạm hành chính. Từ quy định của Luật Quản lý thuế năm 2019, Chính phủ ban hành Nghị định số 125/2020/NĐ-CP đã được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 102/2021/NĐ-CP (Nghị định số 125/2020/NĐ-CP) quy định xử phạt vi phạm hành chính về thuế, hóa đơn, trong đó có Điều 16 xử phạt hành vi khai sai dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp bao gồm 05 (năm) hành vi như sau:

• Một là, hành vi “khai sai căn cứ tính thuế hoặc số tiền thuế được khấu trừ hoặc xác định sai trường hợp được miễn, giảm thuế dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp nhưng các nghiệp vụ kinh tế đã được phản ánh đầy đủ trên hệ thống sổ kế toán, hóa đơn, chứng từ hợp pháp” (điểm a khoản 1 Điều 16).
• Hai là, hành vi “khai sai làm giảm số tiền thuế phải nộp không thuộc trường hợp quy định nêu trên nhưng người nộp thuế đã tự giác kê khai bổ sung và nộp đủ số tiền thuế thiếu vào ngân sách nhà nước trước thời điểm cơ quan thuế kết thúc thời hạn thanh tra, kiểm tra thuế tại trụ sở người nộp thuế” (điểm b khoản 1 Điều 16).
• Ba là, hành vi “khai sai làm giảm số tiền thuế phải nộp đã bị cơ quan có thẩm quyền lập biên bản thanh tra, kiểm tra thuế, biên bản vi phạm hành chính xác định là hành vi trốn thuế nhưng người nộp thuế vi phạm hành chính lần đầu về hành vi trốn thuế, đã khai bổ sung và nộp đủ số tiền thuế vào ngân sách nhà nước trước thời điểm cơ quan có thẩm quyền ra quyết định xử phạt và cơ quan thuế đã lập biên bản ghi nhận để xác định là hành vi khai sai dẫn đến thiếu thuế” (điểm c khoản 1 Điều 16).
• Bốn là, hành vi “khai sai dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp đối với giao dịch liên kết nhưng người nộp thuế đã lập hồ sơ xác định giá thị trường hoặc đã lập và gửi cơ quan thuế các phụ lục theo quy định về quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết” (điểm d khoản 1 Điều 16).
• Năm là, hành vi “sử dụng hóa đơn, chứng từ không hợp pháp để hạch toán giá trị hàng hóa, dịch vụ mua vào làm giảm số tiền thuế phải nộp nhưng khi cơ quan thuế thanh tra, kiểm tra phát hiện, người mua chứng minh được lỗi vi phạm sử dụng hóa đơn, chứng từ không hợp pháp thuộc về bên bán hàng và người mua đã hạch toán kế toán đầy đủ theo quy định” (điểm đ khoản 1 Điều 16).

Trên cơ sở quy định của Điều 16 Nghị định số 125/2020/NĐ-CP, các chức danh có thẩm quyền đã xử phạt nghiêm minh các vi phạm hành chính về khai sai dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp, từ đó đưa hoạt động kê khai và nộp thuế đi vào nề nếp.