QUYỀN SỞ HỮU ĐẤT ĐỐI VỚI CON RIÊNG TRONG HỘ GIA ĐÌNH
Anh Quốc Triệu (Hà Giang) hỏi:
Năm 1989, mẹ tôi rời đi, tôi sống cùng bố. Một năm sau, bố tôi tái hôn, lúc đó tôi mới 4 tuổi. Đến năm 1999, bố tôi qua đời, tôi tiếp tục sống với mẹ kế và được bà chăm sóc, nuôi dưỡng. Năm 2000, Nhà nước cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình mẹ kế. Thời điểm đó, trong sổ hộ khẩu có tên mẹ kế, tôi, cùng hai anh em là con chung của mẹ kế và bố tôi.
Vậy tôi muốn hỏi, trong trường hợp tôi không phải con ruột của chủ hộ, tôi có quyền sở hữu phần nào trong thửa đất được cấp cho hộ gia đình không?
Luật sư trả lời:
Căn cứ tại khoản 2 Điều 101 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định như sau:“2. Việc xác định chủ thể của quan hệ dân sự có sự tham gia của hộ gia đình sử dụng đất được thực hiện theo quy định của Luật đất đai.”
Căn cứ tại khoản 25 Điều 3 Luật Đất đai năm 2024 quy định như sau: “Hộ gia đình sử dụng đất là những người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, đang sống chung và có quyền sử dụng đất chung tại thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển quyền sử dụng đất trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành.”
Căn cứ tại Điều 79 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014:
“Điều 79. Quyền, nghĩa vụ của cha dượng, mẹ kế và con riêng của vợ hoặc của chồng
1. Cha dượng, mẹ kế có quyền và nghĩa vụ trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con riêng của bên kia cùng sống chung với mình theo quy định tại các điều 69, 71 và 72 của Luật này.
2. Con riêng có quyền và nghĩa vụ chăm sóc, phụng dưỡng cha dượng, mẹ kế cùng sống chung với mình theo quy định tại Điều 70 và Điều 71 của Luật này.”
Từ quy định trên đối chiếu với trường hợp của anh như sau: Mặc dù anh không phải con ruột của mẹ kế, nhưng theo quy định, giữa anh và mẹ kế tồn tại quan hệ nuôi dưỡng và quyền, nghĩa vụ với nhau như giữa cha mẹ và con ruột. Vì vậy, anh được xem là một thành viên của hộ gia đình. Do đó, anh có quyền sở hữu một phần trong thửa đất được cấp cho hộ gia đình vào năm 2000.
